5. sınıf matematik çalışma kitabı cevapları meb yayınları
AŞAĞIDAN SAYFA SAYINIZI SEÇİNİZ
AŞAĞIDAN SAYFA SAYINIZI SEÇİNİZ
Bitki ve hayvanlara baktığınızda onları
meydana getiren vücut bölümlerini ayırt edebilirsiniz. Canlıyı oluşturan
bölümler çok daha ayrıntılı incelendiğinde ise vücut bölümlerini meydana
getiren yapılar gözlemlenebilir. Yukarıda yer alan büyütülmüş fotoğraflardaki
yapılar ancak mikroskopla görebileceğiniz kadar küçüktür. Bunlar neyin
görüntüsü olabilir?
Dünya, birçok canlı varlığın evidir.
Canlıların kimi büyük, kimi küçüktür. Kimilerinin görünüşü tuhaf ya da
şaşırtıcıdır. Mikroskop yardımıyla görebileceğiniz amibin, uzun kolları olan
dev ahtopotun ya da soğanların hiçbir ortak yanı olmadığını düşünebilirsiniz.
Oysa onları meydana getiren yapıları mikroskop ile incelerseniz benzer yapı
birimlerinden oluştuğunu görürsünüz. Canlılar hücrelerden oluşur. Hücre, temel canlılık olaylarının gerçekleştiği
canlının en küçük yapı birimidir.
Canlılık
olaylarının büyüme ve gelişme, beslenme, solunum, boşaltım, üreme ve çevreden
gelen uyarılara tepki verme olduğunu hatırlayınız. Bazı canlılar bir hücreden
oluşur. Örneğin amip bu canlılardandır. Ahtapot ve soğan ise çok sayıda
hücreden oluşan canlı örnekleridir. Bir hücreli de çok hücreli de olsa canlı
varlıkların canlılığını sürdürmesini sağlayan temel canlılık olayları
hücrelerde gerçekleşir. Canlılık olaylarının yönetildiği ve gerçekleştiği
hücrede genellikle çekirdek, sitoplazma ve hücre
zarı olmak üzere
üç temel kısım bulunur. Bu kısımlar aşağıda verilen şematik hücre çizimlerinde
gösterilmiştir.
Hücrelerin
hemen hemen tümü, araç kullanmadan, yalnızca gözlerinizle görebileceğinizden
çok daha küçüktür. Hücreleri görmek için genelde mikroskop kullanmaya ihtiyaç
vardır. Mikroskop, büyüteç gibi çalışır. Küçük varlıkların ve hücrelerin
görüntülerinin yüzlerce, binlerce defa büyütülmesini sağlar.
Hücre Zarının Görevi Nedir?
Hücreler,
hücre zarı olarak adlandırılan esnek bir zarla çevrelenmiştir. Bu zar hücrenin
dış yüzeyinde bir tabaka oluşturur. Bu tabaka bir bakıma vücudunuzu saran
deriniz gibidir. Hücreye şekil ve dayanıklılık verir.
Hücre
zarı, hücreyi dış ortamdan ayırarak hücre içine ve dışına doğru olan madde
geçişini kontrol eder. Hücre zarının seçici geçirgen özelliği nedeniyle
yalnızca belli maddeler hücre içine alınır ve hücreden atılır.